Café Weltschmerz: Op 21 maart 2018 is het precies 10 jaar geleden dat Eckart Wintzen overleed. Wintzen (1939-2008) was een van de meest spirituele, creatieve en onorthodoxe ondernemers van Nederland. Zijn ideeën uit het verleden lijken steeds meer de oplossing voor de snel groeiende problemen in het heden. Om die reden heeft Café Weltschmerz drie afleveringen geprogrammeerd waarin zowel zijn persoon als gedachtegoed opnieuw belicht wordt. Speciaal voor deze serie afleveringen hebben wij zijn hechte vriendenfamilie en voormalige medewerkers uitgenodigd om over de drie onderwerpen te praten. In 1976, toen nog vrijwel niemand het woord software kende, startte Wintzen het bureau voor software ontwikkeling BSO. Vanuit het idee dat mensen optimaal werken wanneer ze zich betrokken voelen bij hun werk, hun collega’s en de manier waarop het werk georganiseerd wordt, bedacht hij de ‘celfilosofie’.
De eerste keer dat ik Eckart ontmoette was 12 januari 1977, om precies te zijn om 15.00 bij zijn BSO in Den Haag. Ook ik was in 1976 begonnen met software, zij het in combinatie met hardware van Digital Equipment (DEC), hetgeen ons tot systeemhuis bestempelde. Insteek: wat zouden we voor elkaar kunnen betekenen. Eckart roemde onze bruine Multi Function auto’s (Mazda) en het doorzetten van die kleur tot en met de bruine inkt van onze offertes en fakturen. Dat was nog niet hipster Eckart zoals de meeste mensen hem hebben leren kennen:
Jawel, inclusief heuse stropdas. Het leidde niet tot onmiddellijke samenwerking, maar wel tot een band die tot Eckart’s overlijden standhield, zij het met ups en downs, te vergelijken met een ouder wordend kibbelend echtpaar. Omdat ik reeds het een en ander over Eckart in mijn Luimen geschreven heb, haal ik ze er in de juiste context bij.
10 januari 2009:
Wat maar weinig mensen weten is dat Thyssen-Bornemisza begin 1983 in serieuze onderhandelingen was betrokken met Eckart’s BSO, Tom van der Loo’s Holland Automation International, en ‘ons’ Multi Function (MF) om in een klap Europa te veroveren qua automatisering, met alle disciplines aan boord.
BSO verlangde voor 100% van haar aandelen 12,6 miljoen guldens. De hele transaktie was al in Monte Carlo goedgekeurd, maar werd uiteindelijk tijdens een Board meeting in New York na dagenlang heen en weer gepraat afgewezen. Met een stem verschil! Die stem was van de heer A.H. Heineken! Jawel, Freddy! Diens ontvoering later dat jaar heeft geen enkele relatie met dit verhaal.
PL: ter aanvulling dient gesteld te worden dat Eckart zich naderhand terugtrok uit de procedure en mij (MF) daarvoor 500.000 harde guldens leende, op mijn blauwe ogen, om mijn cashtekort voor de onderhandelingsperiode te overbruggen. Dat leidt naar onderstaand relaas, waarbij de nieuwe investeerder van MF een hoofdrol trachtte te spelen.
1 februari 2009:
Nee, dan kunnen Eckart en ik daar tenminste een echte Cinderella story tegenover zetten. Als jullie bij de les gebleven zijn, dan herinneren jullie zich nog wel de geschiedenis van Tyssen Bornemisza. Indien niet; terugbladeren! Op dat moment was ik met mijn onderneming Multi Function in drukke onderhandeling inzake een kapitaalsinjektie. Eckart haalde mij over om daar mee te wachten omdat de Tyssen deal een kwestie van maanden was. Nadat hij me daartoe overhaalde middels een storting van maar liefst 500.000 gulden (1983!), marcheerden wij door op de ingeslagen weg. Klaarblijkelijk viel dat niet zo goed bij een zijner commissarissen (zie onderstaande geestige brief van Eckart) die dat liever formeel op papier had.
Nou ja, het Tyssen verhaal flopte en toen kwam mijn nieuwe aandeelhouder dus op de proppen met het verhaal dat we bij de heer Wintzen best een aardige korting op de lening konden bedingen. Mijn ogen blikten kaarsrecht in de staalblauwe ogen van de heer E.D.J. van Roosmalen en fier mompelde ik “dat nooit”. Dat had Edje nog niet eerder gehoord van iemand. Na enige strijd (bloedneus, blauw oog, oor half afgescheurd) werd het ronde bedrag van 500.000 overgeboekt naar BSO, en Eckart en ik hadden een band voor het leven. Mooi he (vochtige ogen mag).
PL: Onderstaande Luim beschrijft het begin van ons avontuur in de Verenigde Staten.
20 december 2008:
Enfin, in de buurt van Utrecht rinkelt mijn handy. Handy? Ja, zo heet dat in Duitsland alwaar ik voor Arcade de GAS (Germany/Austria/Switzerland) landen van muziek voorzien had. “Alle 20 supergeil, nur von Arcade!” Uiteindelijk neem ik mijn rinkelende handy ter hand en krijg ik Eckart Wintzen aan de telefoon. Eckart, de meest stroploze automatisering/eco goeroe van de lage landen en in bezit van de Benelux franchise van Ben & Jerry’s, meld mij dat hij een businessplan van een opleidings instituut ontvangen heeft en of ik daar even een blik op wil werpen. Ik had natuurlijk in Zimbabwe kunnen zijn maar toevallig reed ik in de buurt van Utrecht, hetgeen toevallig ook in de buurt van Eckart’s huis ligt. Aldaar aangekomen, begroet door gillende ganzen, stond in ieder geval een bruisend biertje (merk mij ontschoten) ter consumering gereed. Eckart, borstelige wenkbrauwen imago handhavend, reikte mij een business plan aan waar hij op de voorpagina zij aan zij gekoppeld was met een hippe, van paardenstaart voorziene super educator ‘in his forties’. “Ja jongen,” gorgelde hij “laten we eens bezien hoe we dit verder kunnen uitbouwen.” Zag er mijns inziens leuk uit, doch verdiende nog wel een weekendje bestudering. “Maandag zijn ze hier,” baste Eckart “met ‘bells on’, zoals ze dat daar uitdrukken.” “Wat denk je, kan je er bij zijn?” Aangezien ik toch naar mijn geboortestad Rotterdam moest, mijn moeder was er slecht aan toe, kon ik simpelweg aan dat verzoek voldoen. Die maandag betrad ik het kasteel in Doorn, waar Eckart’s groene investeringsvehikel Ex’tent gevestigd is. Alles er op en er aan; hert in de velden, de ophaalbrug en de gracht. Waar zijn de martelkamers, ging het vreemdweg door mijn hoofd.
Het was een beetje een bizarre setting, een laaiend houtvuur, een echte haai van een lawyer uit New York, Eckart’s financiele man, een schooladviseur uit de States en de zichtbaar ongelukkige hippe veertiger met paardenstaart. Na enige felle woordenwisselingen aangehoord te hebben, vertrok ik naar het Rotterdamse, naar mijn moedertje. Onderweg ging ik over het business plan heen, grootse opzet, real life studios, een 200 zits theater voor live sound, talloze computer labs voor animator studenten, een unieke studio met 6 control rooms voor een lab van 6 studenten, enz., enz. “Dreamer, pretty little dreamer”, ging het door mijn hoofd. Zouden Eckart c.s. daar minstens zo’n $20 miljoen in willen/durven steken. In een enterprise die pas na een jaar of vier geld zou opbrengen?
PL: Het gebeurde, en ik werd CEO van een van de hipste scholen in de Verenigde Staten.
Door omstandigheden vertroebelde onze relatie na 2005, hetgeen we op miraculeuze wijze vrijdag 12 oktober 2007, gedurende een urenlang verhelderend gesprek in zijn gezellige onderkomen in Berkeley, recht hebben gezet. Het onderkomen dat door mijn beminde egaa Astrid zo ‘Eckeriaans’ was ingericht:
Uiteraard superblij dat ruim een half jaar voor Eckart’s heengaan we de narigheid achter ons hebben gelaten en dat het positieve overheerste. Afsluitend; wat zou hij me hebben kunnen helpen met het vrij krijgen van Jaitsen Singh, hij kende immers alles en iedereen in Den Haag, zo ook gouverneur Brown in Californie. Ecky, ik zal net zoals de vele malen in Berkeley en Emeryville (Town House) er een paar op je nemen. Prut!
